بالقيز تيكان تپه نين ان اوجا داغي دير

دوشونجه لريمي، دويغولاريمي، سؤزلريمي سيزينله پايلاشماق

اونلاري يول آپاردي موسي افندي- كؤچورن: ابوذر جعفري

+0 به يه ن
«يول» اونون اؤيرندييي ايلك سؤز ايدي. آمما، آناسي وئيسل-‍ه باشقا سؤزلر اؤيرتمه‌يه چاليشيردي. «يول» سؤزونو ديلينه گتيرمه‌يي ايسه قاداغان ائتميشدي. آناسي اينانيردي كي، وئيسل-ين آتاسيني يول آپاريب. باشقالارينا گؤره ايسه بو، ساده‌جه بير ماشين قضاسي ايدي. وئيسل-ين اويونجاق‌لاري آراسيندا ماشين يوخ ايدي. او، تاختادان دوزلديلميش اويونجاق حئيوان‌لارلا بؤيويوردو. بئش ياشي اولاندا، يول كناريندا اوشاق‌لارلا فوتبول اويناماغا باشلادي. آمما مئيدانچا كيچيك اولدوغونا گؤره توپ تئز-تئز يولا دوشوردو. اوشاق‌لار اؤز آرالاريندا سؤزلشميشديلر-توپ يولا دوشنده اونلار نؤوبه ايله توپو گؤتورمه‌يه گئديرديلر. وئيسل ايسه قورخوردو. سونرالار، فوتبول اوينامادي، هئچ اوشاق‌لار‌ دا اونونلا اويناماق ايسته‌ميردي. گونلريني آناسي‌نين اته‌يي ديبينده كئچيريردي، تاختادان دوزلديلميش اويونجاق حئيوان‌لار دا اونو تك قويموردو.
دئمك اولار كي هميشه سوسوردو. چونكو او، آنجاق آتاسي حاقدا دانيشماق ايسته‌ييردي. آمما قورخوردو، دئيه بيلميردي. هردن آناسينا سؤز دئيردي، بعضن سوال دا وئريردي. بير گون قورخا-قورخا دئدي: «من يول پوليسي اولاجاغام». آناسي هئچ بير جاواب وئرمه‌دي. همين گون وئيسل-ين و آناسي‌نين گؤزونه يوخو گيرمه‌دي.
داخلي قورخولارينا غاليب گلمك بير طرفه قالسين، او هئچ قورخولاري ايله اوزلشمك بئله ايسته‌ميردي. بونا گؤره ده، وئيسل، قيشي سئويردي، قاري سئويردي. چونكي، قار ياغاندا بوتون يول‌لارين اوستو اورتولوردو. او اؤز قورخولاري ايله اوزلشمك مجبورييتينده قالميردي. وئيسل حياتيندا بير دفه قورخولارينا اوستون گلمك ايسته‌ميشدي-يول پوليسي اولماق ايسته‌ينده.
مكتبه گئج گئتدي. دوققوز ياشيندا بيرينجي صينيفي باشلاميشدي. بوتون صينيف يولداش‌لاري اوندان ايكي-اوچ ياش كيچيك ايدي. وئيسل ايسه بونون سببيني بيلميردي.
بير گون درسه گئدنده او، قونشولوقدا ياشايان ايكي قادينين صؤحبت ائتديييني گؤردو. وئيسل اونلارين يانيندان كئچنده ايسه بير سؤز ائشيتدي، «آناسي كيمي او دا دلي‌دير، آتاسي، ياخشي كي، بو دلي‌لرين آراسيندان جانيني گؤتوروب قاچدي». بو سؤزو دئينده قادين اونا باخيردي، بونو وئيسل ده گؤرموشدو. ائوه گلنده وئيسل آناسينا هئچ نه دئمه‌دي. آمما، آخشاما كيمي ده صبر ائده بيلمه‌دي. سوندا ماراق اونا قاليب گلدي و آناسيندان سحر قادين‌لاردان ائشيتدييي سؤزون معناسيني سوروشدو. آناسي ايسه هئچ بير جاواب وئرمه‌دي. همين گون وئيسل-ين و آناسي‌نين گؤزونه يوخو گيرمه‌دي.
وئيسل، اؤز صينيف يولداش‌لاريني سئوميردي. چونكي اونلار وئيسلي لاغا قويور، اونا دلي دئير، بؤيوك قيرميزي پاپاغيني اونون باشيندان چيخاريب بير-بيرلرينه آتيرديلار. او، اؤز مكتب يولداش‌لاريني دا سئوميردي. هامي اونو عصب‌لشديرمه‌يه، دولاماغا چاليشير، پيلله‌كان‌لاردان قالخاندا اونا بادالاق وئريرديلر. وئيسل، عموميت‌له، «يولداش» سؤزونو سئوميردي، كؤكو «يول» اولان سؤزلري سئوميردي… . معلم‎‌لري ده اونو سئوميردي. چونكي، وئيسل درس‌لريني ياخشي اوخوموردو، داها دوغروسو، باشا دوشموردو. بونون سببي، اونون معلم‎لرينه آيدين ايدي-وئيسل عقلي جهتدن گئج انكشاف ائتميش اوشاق ايدي، ائله بو سبب‌دن ده او مكتبه گئج باشلاميشدي. اونلار بير نئچه دفه وئيسل-ين آناسينا اوشاغي مكتبدن چيخارماغي خاهيش ائتميشديلر، چونكي، بونون وئيسل-‍ه هئچ بير خئيري دَيميردي. آمما آناسي وئيسل-ين مكتبه داوام ائتمه‌سي اوچون معلم‌لره يالوارميشدي.‎
بونلارا ياناشي، او، دئمك اولار، هر گون درسه گئجيكيردي. آمما، وئيسل-ين درسه گئجيكمه‌‌سي‌نين سببيني معلم‌لري بيلميردي. دوشونوردولر كي، او، ياتيب قالير. سبب ايسه باشقا ايدي و چوخ ساده ايدي: درسه واختيندا گئتمك اوچون او، مطلق ائوين يانينداكي بؤيوك يولو كئچمه‎لي ايدي، حياتي بويو تك موهومو آياقلامالي ايدي. آناسي اونا «يولا چيخما، يول سني ده آپارار» دئميشدي. وئيسل قورخوردو. بونا گؤره ده او، بير نئچه كيلومئتر پييادا گئتمه‌يه مجبور ايدي. چونكي بو يول، ائولريندن بير نئچه كيلومئتر آراليدا تورپاق يولا چئوريليردي، اوزاقدان باخاندا ايسه هئچ يولا اوخشاميردي. وئيسل هر گون كندين بو طرفينه گلر، يولون تورپاغا چئوريلميش حيصه‌سيندن كئچر و يئنيدن يولون او بيري طرفي ايله گئري‌يه-مكتبه دوغرو آديملاياردي. بونا گؤره ده، درسه گئجيكيردي. او بيليردي كي، معليم‎لري اونون گئجيكمه‌ييندن شيكايتچيديرلر. بير گون او، آناسي‌نين يانينا گلدي. «من يولو كندين او بيري اوجوندان يوخ، ائله بوردان كئچمك ايسته‌ييرم»-دئدي. آناسي ايسه هئچ بير جاواب وئرمه‌دي. همين گون وئيسل-ين و آناسي‌نين گؤزونه يوخو گيرمه‌دي.
سونرا او، مكتبدن ده چيخدي. بوتون گونونو يول كناريندا كئچيريردي. او، يول كناريندا بؤيودو. وئيسل يول‌لارين هاردا كسيشديييني، هانسي يولون هارا گئتديييني دقيق بيليردي. يول بويو يئرله‌شن بوتون منطقه‌لرين آدلاري دا اونون ازبرينده ايدي. يولدان كئچن ماشين‌لار اونا ياخينلاشار، سؤز سوروشار، دقيق جاواب‌لاريني آليب اونا تشكر ائدر و يول‌لارينا داوام ائدرديلر. آمما، او هله ده يولا چيخماميشدي. قورخوردو كي، يول اونو دا آپارار.
او اؤزو چوخ غريبه اينسان ايدي. غريبه اولان بير شئي داها واريدي-«يول آپارماق» نه ايدي؟ بونو وئيسل-ين اؤزو ده بيلميردي، ساده‌جه قورخوردو. قورخوردو كي، يول اونو دا آپارار. او، بو مساله حاقدا چوخ دوشونموشدو. يول‌لار اينساني نئجه آپارير؟ يولا چيخان اينساني كولك‌مي سووروب اؤزو ايله آپارير؟ يوخسا، آياغي‌نين آلتينداكي يول‌مو اينساني اؤزونه چكير؟ عموميت‌له، يول‌لار اينساني نييه آپارير؟ آخي، اونون اويناديغي اوشاق‌لار، صينيف يولداش‌لاري، مكتب تانيش‌لاري دا هر گون بو يولدان دفه‌لرجه كئچيردي. يول اونلاري نييه آپارميردي؟ بير دفه وئيسل آناسيندان بوتون بو سوال‌لارين جاوابيني سوروشموشدو. غريبه اولان بير شئي داها اولموشدو، بو دفه آناسي سوسماميشدي. همين گئجه‌ني وئيسل ده، آناسي دا ياخشي ياتميشديلار. آناسي دئميشدي كي: «يولو كئچه بيلن اينسان‌لار پيس اينسان‌لاردي. اونلار، يولو آياقلايير، اونو تاپدالايير، بعضن توپورور، اونو آشاغيلاييرديلار. يول‌لار ايسه اونو سئون اينسان‍لاري آپارير». آناسي باشقا بير سؤز دئمه‌ميشدي. همين گون باشقا غريبه بير شئي اولمادي. او، هله ده، بعضي سوال‌لاري‌نين جاوابيني بيلميردي.
يول‌لار اينساني نئجه آپارير؟ سول آياق داباني‌نين آرخاسي ايله ساغ آياغي‌نين توپوغونو ورورا-وورا وئيسل بو حاقدا دوشونوردو. هر شئي اؤز قايداسيندا ايدي، كندين بوتون اوشاق‌لاري يولو كئچنده اونا ساتاشير، وئيسل يولا قدر اونلارين آرخاسي ايله قاچير، يولا چاتاندا داياناردي. سانكي، اونون آياغينا كندير باغلانميشدير و بو كندير اونو يولا چيخماغا قويموردو. اوشاق‌لار يولون اورتاسيندا دايانيب اونو لاغا قويور، هردن داش دا آتيرديلار. بعضن، ائله اولوردو كي، درسه گئدن اوشاق‌لاردان ان جسارتلي‌سي اونون بؤيوك قيرميزي پاپاغيني گؤتوروب يولا طرف قاچير، درسدن قاييداندا يئنيدن اونون پاپاغيني اؤزونه قايتاريردي. آمما، بوتون حال‌لاردا مكتب‌لي اوشاق‌لار اوندان قورخوردولار. او ايسه، يولدان قورخوردور. قورخوردو كي، يول اونو دا آپارار. حقيقتن ده، اونون آياغيندا بير كندير واردي، گؤزه گؤرونمه‌ين قورخوسو اونون آياق‌لاريني باغلاميشدي. آمما، او ايسته‌ميردي كي، اوشاق‌لار اوندان قورخسونلار. او ايسته‌ميردي كي، اوشاق‌لار اونو لاغا قويسونلار، بؤيوك قيرميزي پاپاغيني باشيندان گؤتوروب اونو دولاسينلار. بو حاقدا آناسينا دا دئدي. غريبه بير شئي اولمادي، آناسي هئچ بير جاواب وئرمه‌دي. همين گون وئيسل-ين و آناسي‌نين گؤزونه يوخو گيرمه‌دي.
«يولا چيخما، يول سني ده آپارار»-هر گون اولدوغو كيمي بو گون ده ائودن چيخاندا آناسي وئيسل-‍ه دؤنه-دؤنه تاپشيردي. «يولا چيخما، يول سني ده آپارار». وئيسل دلي دئييلدي. ساده‌جه، او، يولا چيخماقدان قورخوردو. قورخوردو كي، يول اونو آپارار. بو قورخو بيردن-بيره يارانماميشدي، سببكاري دا اؤزو دئييلدي. هر شئي ياواش-ياواش جريان ائتميشدي و بوتون اولان‌لار اونون اوشاقليق واخت‌لاريندان باشلاميشدي. وئيسل بونو باشا دوشموردو. اونون اوره‌يي دوغولدوغو گونده‌كي كيمي پاك ايدي. هئچ كيمه پيسليك ائتمه‌ميشدي. آمما، اوشاق‌لار هله ده اونو لاغا قويوردولار. سول آياق داباني‌نين آرخاسي ايله ساغ آياغي‌نين توپوغونو وورا-وورا وئيسل بو حاقدا دوشونوردو. او نئجه ائتسين كي، اوشاق‌لار اونا گولمه‌سينلر؟
اوشاق‌لارا باخدي، سونرا دؤندو، اؤزونه باخدي. تئز آياغيني ساخلادي. داباني ايله توپوغونا وورماغي دايانديردي. سونرا؟ سونرا نه فرق وار ايدي؟ بؤيوك قيرميزي پاپاغيني باشيندان چيخاردي، الينده ساخلادي. باشقا؟ باشقا نه فرقي واردي؟ گولومسه‌دي… اوشاق‌لاردان باشقا قرقي قالماميشدي. آرتيق اونو لاغا قويماياجاقديلار، آرتيق اونا گولمه‌يه‌جكديلر، پاپاغيني آليب اونو دولاماياجاقديلار. آخي، او دا اونلار كيمي ايدي…
بيردن وئيسل-ين اوزونده‌كي گولوش يوخ اولدو. سانكي كيمسه اونون اؤزونده‌كي گولومسه‌مه‌ني بَينمه‌ميشدي، گولوشون گؤزلليييني قيسقانميشدي و جيرماق آتيب اونون دوداق‌لاريندان بو معصوم گولوشو قوپارميشدي. بونون سببي واردي. خارجي گؤرونوش‍جه او باشقا اوشاق‌لاردان فرقلنميردي، آمما داخلي جهتدن تامام آيري آيري جور ايدي-وئيسل بونو باشا دوشمه‌ميشدي، سبب ده بو دئييلدي.
اونون اوزونده‌كي گولوشو ايتيرن سبب او ايدي كي، مكتبين ان دجل، ان آوارا، ان جسارتلي اوشاغي، بؤيوك قيرميزي پاپاغي اونون اليندن قاپميش و يولا دوغرو شيغيميشدي. سانكي، او پاپاغي اوغورلايان، هم ده اونون اوزنده‌كي گولوشو ده دارتيب جيرميشدي. همين آن يولدان بير سورعتلي ماشين كئچيردي. مكتبين ان دجل، ان آوارا، و ان جسارتلي اوشاغي بونو گؤرمه‌ميشدي، هئچ باشقا اوشاق‌لاردا فيكير وئرمه‌ميشديلر، اونلار كناردان دوروب ساده‌جه وئيسل-‍ه گولوردولر. همين آن او ماشيني گؤرن تك اينسان وئيسل ايدي. وئيسل درحال اونون پاپاغيني باشيندان گؤتوروب يولا شيغييان اوشاغين آرخاسينجا يولا چيخدي. جلد اوشاغا طرف آتيلدي. همين گون كند ساكن‌لري‌نين گؤزونه يوخو گيرمه‌دي. حادثه حاقدا يئددي‌دن يئتميش يئددي‌يه كيمي-هامي دانيشيردي. هره بير سؤز دئيردي. هر شئي آني-بير گؤز قيرپيميندا اولموشدو دئيه، گؤرن‌لر ده دقيق فيكير دئيه بيلميرديلر. هره بير سؤز دانيشيردي. بو حاقدا وئيسل-ين آناسيندان دا سوروشدولار. اونون جاوابي ايسه هامييا عيني اولوردو. «وئيسل اوشاغي كنارا ايته‌له‌دي، اوشاغين هئچ بورنو دا قاناماميشدي. آمما اوغلومو يول آپاردي…».
اؤلوم-ابدي يوخودور، دئيرلر. وئيسل همين گون ياتدي. آمما، او گوندن سونرا آناسي‌نين گؤزونه يوخو گيرمه‌دي…